Η πρεσβυωπία είναι σαν τον φόρο εισοδήματος: κάποια στιγμή θα έρθει, είτε είσαι έτοιμος είτε όχι. Και θα σε βρει εκεί που δεν το περιμένεις. Σε μια ρομαντική βραδιά υπό το φως των κεριών, όταν προσπαθείς να διαβάσεις τον κατάλογο κρατώντας τον στο ύψος της πλαϊνής παρέας. Ή, πιο συχνά, μπροστά στο κινητό σου, όταν ξαφνικά αρχίζεις να διαβάζεις τα μηνύματα του Messenger σαν να είναι μανιφέστο της Επανάστασης γραμμένο με γραφή Braille σε ομίχλη.
Κι όμως, κανείς δεν μιλάει γι’ αυτό. Στο Instagram δεν υπάρχει hashtag #πρεσβυωπίαisthenewsexy, ούτε influencer που να δείχνει περήφανα τα readers του — εκτός αν είναι κολλητάρι του Lagerfeld ή μπαίνει στα ιατρικά ραντεβού με στιλίστα. Εδώ έχουμε κάνει σεξιστική επανάσταση, body positivity, αποδοχή κάθε είδους μαλλιού ή φαλάκρας, και συνεχίζουμε να ντρεπόμαστε να βγάλουμε ένα ζευγάρι γυαλιά για να διαβάσουμε τι γράφει το μενού. Λες κι άμα πεις “Συγγνώμη, δεν βλέπω κοντά”, θα ξεκινήσει το κονκλάβιο της ντροπής.
Μπαίνεις στα 40 και η ζωή αρχίζει να γίνεται… όχι καλύτερη, αλλά πιο θολή. Δεν φταίει η συναισθηματική αστάθεια, το burnout, το παιδί που ξυπνάει στις 6 ή ο πρώην που σου απαντάει με emojis. Είναι τα μάτια σου, μωρό μου. Εκεί που διάβαζες με το φως του κινητού και χαμογελούσες σα να είσαι σε διαφήμιση του Apple Store, τώρα χρειάζεσαι LED προβολέα και τρία μέτρα απόσταση.
Αλλά αντί να πεις «ναι, συμβαίνει», σε πιάνει κρίση υπαρξιακή. Σκέφτεσαι αν είναι θέμα κούρασης, αφυδάτωσης, χοληστερίνης, αν έβαλες λάθος serum, ή –θεός φυλάξοι– αν πρέπει να κόψεις το αλκοόλ. Όχι αγαπητέ μου, ούτε στένωση καρωτίδας έχεις, ούτε καταρράκτη. Έχεις πρεσβυωπία. Και δεν είσαι ο μόνος.
Το πιο ειρωνικό; Η λέξη “πρεσβυωπία” προέρχεται από το “πρέσβυς” = γέρος. Ευχαριστώ αρχαίοι Έλληνες, για άλλη μια φορά με ισοπεδώσατε με το λεξιλόγιο σας. Δηλαδή δεν φτάνει που πρέπει να κρατάω το μενού σαν χαρταετό, με λες και πρεσβύτη. Με λίγα λόγια, στα 40 σε αποκαλούν “πρέσβυ” και στα 50 σε ρωτάνε αν θέλεις senior discount στο σούπερ μάρκετ.
Η κοινωνία μας — μια αβυσσαλέα, ανελέητη, ανεγκέφαλη θεία που καπνίζει slim τσιγάρο και κρίνει απ’ το βλέμμα — δεν συγχωρεί εύκολα. Ειδικά όταν τα σημάδια του χρόνου δε χωράνε σε φίλτρο του TikTok. Όλα συγχωρούνται, εκτός από το να βγάλεις γυαλιά πρεσβυωπίας σε μπραντσάδικο στο Κολωνάκι.
Ναι, ντροπιαστική στιγμή: προσπαθείς να διαβάσεις τον κατάλογο και δεν μπορείς. Το μπάσο από το ηχείο σού χτυπάει το στέρνο, ο σερβιτόρος σε κοιτάει με το ύφος “η κυρία δεν έχει QR reader;”, και εσύ εκεί – με τα χέρια τεντωμένα, σαν να επιβλέπεις πορεία του Πολυτεχνείου. Ο απέναντι έχει ήδη ανοίξει την κάμερα για story, και εσύ σκέφτεσαι: “αν φορούσα εκείνα τα γυαλιά από το φαρμακείο, τώρα θα ήμουν meme”.
Αλλά γιατί να ντραπείς; Ποιο είναι το εναλλακτικό σενάριο; Να κάνεις zoom στο κινητό τόσο πολύ, που να φαίνεται ο κάθε πίξελ του emoji; Ή μήπως να παριστάνεις πως βλέπεις, λέγοντας “εγώ θα πάρω ό,τι πάρεις κι εσύ”; (γνωστό και ως πρεσβυωπικό gaslighting).
Φαρμακείου το ανάγνωσμα!
Εδώ είναι το μεγάλο δράμα: τα γυαλιά πρεσβυωπίας φαρμακείου. Το απόλυτο κοινωνικό ολίσθημα. Μπορείς να φοράς μαγιό Brazilian στα 60, μπορείς να κάνεις baby botox με ολόκληρη βαλίτσα υαλουρονικό, αλλά άμα βγάλεις από την τσάντα εκείνα τα μεταλλικά, λεπτά, ελαφρώς μοβ και φτηνιάρικα γυαλιά των 3,90€, αυτό ήταν. Η κοινωνία σε κρίνει όπως παλιά κρινόταν η γυναίκα με μπλε μαλλί. Σε έβαλαν σε κάδρο μαζί με το ραφτό λάστιχο για τη μέση, τις ταπετσαρίες από δαντέλα και τα ταπεράκια με σούπα.
Δεν καταλαβαίνω γιατί. Είμαστε η γενιά που έκανε το ορθοδοντικό σύρμα μόδα, που φόρεσε oversized γυαλιά μυωπίας σαν αξεσουάρ μόδας, που βγήκε φωτογραφίες με ροζ σκιά μέχρι το φρύδι. Γιατί ξαφνικά η πρεσβυωπία είναι ο ελέφαντας στο δωμάτιο;
Ίσως γιατί δεν την περιμέναμε τόσο νωρίς. Εμείς μεγαλώσαμε με την ιδέα ότι “στα 40 αρχίζει η ζωή”. Ναι, αρχίζει. Αλλά πρέπει να τη διαβάσεις με φακό. Κι αν είναι δυνατόν, με φακό που να έχει και UV φίλτρο γιατί αλλιώς πώς να αντέξεις το screen time του Excel και του Instagram;
Ας το πούμε καθαρά: το πρόβλημα δεν είναι η πρεσβυωπία. Είναι το κιτς. Είναι τα γυαλιά-τιμωρία. Η λύση είναι μία και έχει όνομα: Style, darling.
Μπες σε ένα κατάστημα με designer γυαλιά και ζήτα τους: “Θέλω κάτι που να λέει ‘είμαι πανέξυπνος, αλλά δε σου το φωνάζω’ – και ταυτόχρονα ‘διαβάζω Proust, αλλά δεν το κάνω θέμα’.” Εκεί θα βρεις τον εαυτό σου. Με acetate σκελετό, κομψές γραμμές, με bold χρώματα ή retro chic στοιχεία. Όχι με κάτι που θυμίζει πολιτικό μηχανικό σε σύνταξη.
Τα καλά νέα είναι ότι πια τα οπτικά έχουν μπει στο παιχνίδι. Δεν είμαστε πια στην εποχή που οι μισοί σκελετοί λέγανε “prada” και οι άλλοι μισοί “Prado με δανεικά”. Υπάρχουν κομψοί, ποιοτικοί, καλαίσθητοι φακοί και σκελετοί για όλα τα budgets και για όλες τις προσωπικότητες. Και ξέρεις κάτι; Αν πρόκειται να σε σώσουν από το να διαβάζεις το κουτάκι με τα συστατικά σαν να ξεκλειδώνεις Κρητικό χειρόγραφο του 18ου αιώνα, τότε είναι επένδυση. Όχι ντροπή.