Και δεν μου λέτε ρε αλάνια hipsterόμαγκες του σωρού, τώρα που πήγατε στα Plásmata 3 στο Πεδίον του Άρεως με τον freddo στο χέρι και το cargo παντελόνι σε πλήρη πολιτιστική ετοιμότητα, τι καταλάβατε δηλαδή; Εκτός από το ότι το πάρκο “έπαιζε καλά” σε story και είχε άπλετο background για reel με σάουντρακ από Sudan Archives και caption “feeling cosmic”? Τι σας είπε το πλάσμα που μοιάζει με διασταύρωση ανεμιστήρα οροφής και προσκυνηταριού; Γιατί δεν το ανεβάσατε στα σοβαρά με alt text “αναψηλάφηση της post-human αισθητικής” μπας και καταλάβει το σύμπαν ότι το μόνο που σας ενδιαφέρει είναι το εικαστικό εφέ, όχι η τέχνη;
Να πάτε ρε να δείτε τον Γκογια στο Prado, να πάθετε αλλεργία στο λάδι. Όχι να νομίζετε ότι συμμετέχετε στον διάλογο της ψηφιακής ύπαρξης επειδή αράξατε σε έναν γλυπτό μαρμάρινο πουφ που φωτίζεται όταν κάποιος πλησιάσει. Εκτός αν νομίζετε πως με το να “κάθεστε μέσα στο έργο”, γίνεται και download το IQ του καλλιτέχνη. Ξεχάσατε ότι είναι απλά έργο που τοποθετήθηκε για να φωτογραφηθείτε. Το είδατε, δεν το νιώσατε.
Ολόκληρη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών, κι εσείς το κάνατε “Στέγη Storytelling και Φιλτραρίσματος”. Έπρεπε να λέγεται Plásmata 3G: Gallery, Gelato, και God complex. Αλλά όχι, εκεί, η αφίσα γράφει “τεχνολογία ως εργαλείο, όχι αυτοσκοπός” και εσείς σπεύδετε να κατεβάσετε το app της έκθεσης για να σας ξεναγήσει η Ναυπλιώτου μέσω ηχητικού. Επειδή ο εγκέφαλος σας χρειάζεται voice-over για να δει κάτι παραπάνω από ένα παγκάκι που τρεμοπαίζει. Λες κι αν δεν μιλήσει επώνυμη φωνή, δεν είστε βέβαιοι αν πρόκειται για τέχνη ή αποτυχημένη κατασκευή του Δήμου.
Ακόμα και τα έργα που απαιτούσαν συν-επαφή — τύπου “αγκαλιαστείτε για να ανάψει το installation” — έγιναν field για cringe dating. Δύο φίλοι έπρεπε να παριστάνουν το ζευγάρι. Ή απλώς να το ξεπετάξουν με τη φράση “ναι, και καλά συνδεόμαστε”. Είδατε ολόκληρο έργο που σχολιάζει την ανάγκη φυσικής σύνδεσης και είπατε “καλή φάση, το ανεβάζω”. Ξέρετε τι λέγεται αυτό; Επανα-απομάκρυνση με φίλτρο Lo-Fi.
Και το ότι ήταν προσβάσιμο για ΑμεΑ, με περιγραφές ήχου, νοηματική, ράμπες και ειδικές δράσεις; Τέλειο. Αλλά η συμπεριφορά σας παρέμεινε στην κουλτούρα του content first, ανθρωπιά ίσως κάποτε. Μόλις δείτε αμαξίδιο, το κάνετε καρέ μέσα στο αισθητικό σας κάδρο για “diversity”. Ίσα-ίσα να βάλετε #inclusive κάτω από μια φωτογραφία με φωτισμένο μονοπάτι. Το πάτε τόσο βαθιά, όσο φτάνει η οθόνη του κινητού σας. Κι όταν τελειώσει το battery, τελειώνει και η ενσυναίσθηση.
Η “δημόσια τέχνη”, λέει, επανενώνει το πάρκο με τους ανθρώπους. Και σεις νομίσατε ότι είστε το missing link αυτής της ένωσης. Μα αν θέλατε πράγματι να επανασυνδεθείτε με το Πεδίον του Άρεως, θα πηγαίνατε και χωρίς φωτεινό πλάσμα-τοτέμ να σας τραβήξει το βλέμμα. Δεν θα χρειαζόταν να μεταμορφωθεί ο δημόσιος χώρος σε εξωτερικό gallery προκειμένου να κάνετε τη χάρη να πατήσετε το πόδι σας εκεί. Χρόνια τώρα, το Πεδίον έχει ζωή, απλώς δεν είχε curator.
Το πιο ειρωνικό; Περνάγατε δίπλα από εγκαταστάσεις που λένε “φτάνει πια με την εικόνα”, και τις φωτογραφίζατε. Δίπλα από έργα για την εξουθενωτική υπερ-συνδεσιμότητα, κι εσείς με το κινητό κολλημένο σαν προέκταση της σπονδυλικής σας. Σας είπαν «καθίστε και ακούστε», και βάλατε ακουστικά να ακούσετε Spotify. Έχετε φτάσει να βλέπετε το έργο όχι σαν πρόταση, αλλά σαν υλικό για upload.
Τα Plásmata 3 σας προσφέρουν υβριδικές εμπειρίες, post-human έννοιες, και διαστημικές μεταφορές. Κι εσείς απαντάτε με ένα boomerang όπου κάνατε “like” σε ένα άγαλμα που αναπνέει. Η ψηφιακή νοημοσύνη σας φτάνει μέχρι το αν θα σας κάνει reshared το Onassis. Δεν θέλετε τέχνη. Θέλετε raw υλικό για επόμενο post σας με caption τύπου “Σαν να ζω σε ουτοπία”. Ποια ουτοπία καλέ, αυτή που έχεις ανεβεί σε μαρμάρινο installation και τρως παγωτό τζίντζερ μάγκο σε χωνάκι τσουρέκι;
Κι όταν ξεκίνησαν οι προβολές, οι συζητήσεις και οι performances, αντί να καθίσετε και να ακούσετε ανθρώπους που μιλούν για τον δημόσιο χώρο, τα φύλα, τα σύνορα και την τεχνολογία, εσείς τρώγατε noodles και σχολιάζατε ότι “τα λένε λίγο ψαγμένα αλλά τα vibes είναι καλά”. Τις συζητήσεις για τον αποκλεισμό τις ανεβάζετε με emoji της καρδιάς και γράφετε “είμαστε όλοι ίδιοι”. Δεν είστε ίδιοι με κανέναν. Είστε μονίμως σε φάση: “να πάω σε κάτι κουλτουριάρικο, να δείξω πως δεν είμαι σαν τους άλλους”.
Το Plásmata 3 δεν είναι έκθεση, είναι κατασκευή βιώματος για κατανάλωση. Είναι το φεστιβαλικό equivalent του brunch με φάβα και φρούτα του πάθους. Είναι όσο τεχνητό χρειάζεται για να μοιάζει με εμπειρία. Κι εσείς είστε ακριβώς το target group που το απολαμβάνει: αρκετά υποψιασμένοι για να το πείτε “πολιτιστικό γεγονός”, αλλά παντελώς ανέγγιχτοι συναισθηματικά για να σας νοιάξει οτιδήποτε πέρα από την εικονοποιήσιμη όψη του.
Μπήκατε σε έναν χώρο σχεδιασμένο να σας ξεβολέψει και τον κάνατε σκηνικό για posing. Το πιο ειρωνικό όλων: η έκθεση μιλούσε για τη μελλοντική συνύπαρξη ανθρώπων και τεχνητής νοημοσύνης — και σεις επιλέξατε να είστε η κακή απομίμηση ανθρώπου που κινείται με μοτίβο influencer. Αν το μέλλον μοιάζει με σας, τα Plásmata δεν είναι τέχνη. Είναι προφητεία τρόμου.
Οπότε την επόμενη φορά που θα πάτε κάπου “πολιτιστικά φωτισμένο” με QR και AI ηχητικά, να αφήσετε την κουβέντα περί εμπειρίας. Δεν την είχατε. Είχατε το thumbnail της. Και στο τέλος της ημέρας, είστε απλώς άλλο ένα στατιστικό του content – όχι της καλλιτεχνικής πράξης.
Καλή σας repost-ανάσταση, παιδιά. Τα Plásmata θα σβήσουν. Εσείς, δυστυχώς, θα συνεχίσετε να υπάρχειτε.
Υ.Γ. Το Datsun να’ ναι καλά παιδιά να το φορτώσουμε φράουλα από την Μανωλάδα να βγει το καλοκαίρι!
