Με αφορμή την παγκόσμια ημέρα των ζώων η οποία έχει καθιερωθεί από το 1931 να γιορτάζεται στις 4 Οκτωβρίου λόγω του εορτασμού της μνήμης του Αγίου Φραγκίσκου της Ασίζης, προστάτη των ζώων και του περιβάλλοντος από την καθολική εκκλησία….  στο παρόν άρθρο θα αναφερθώ στα Δικαιώματα των ζώων και στην αρχή διακύρηξης των δικαιωμάτων τους.

Τα Δικαιώματα των ζώων

Τα δικαιώματα των ζώων είναι ένας όρος, μια ιδέα η οποία θέλει να υπερτονίσει πως εκτός από τον άνθρωπο, σε αυτό τον πλανήτη κατοικούν και άλλα ζώα τα οποία οφείλουμε να σεβόμαστε, να προστατεύουμε και να μην εκμεταλλευόμαστε προς δικό μας όφελος. Έχει αποδειχθεί και μέσα από επιστημονικές μελέτες πως τα ζώα έχουν παρόμοια εξελικτικά χαρακτηριστικά και γνωστικές ικανότητες με τον άνθρωπο. Έχουν συναισθήματα, αντίληψη και αισθάνονται τον πόνο ακριβώς όπως κι εμείς. Πολλά είδη δε, αναπτύσσουν στρατηγικές επιβίωσης κάτι που αποδεικνύει πως έχουν κάποιο είδος λογικής. Ίσως αυτή η λογική να μην είναι ίδιου τύπου με την ανθρώπινη, όμως υπάρχει. Μπορεί τα ζώα να μην έχουν αναπτύξει τον λόγο, δηλαδή την διαδικασία σκέψης και παραγωγής ανθρώπινης ομιλίας, έχουν όμως αναπτύξει άλλες, δικές του μεθόδους επικοινωνίας τις οποίες ακόμα και σήμερα ο άνθρωπος δεν έχει κατορθώσει να αποκωδικοποιήσει. Επίσης πολλά είδη ζώων αναπτύσσουν ισχυρούς οικογενειακούς δεσμούς, δημιουργούν κοινότητες και πολλά είναι μονογαμικά. Ακόμη, υπάρχουν ζώα τα οποία χρησιμοποιούν εργαλεία, ή μετατρέπονται τα ίδια σε εργαλεία για την δόμηση της φωλιάς τους. Επιπλέον, πολλά ζώα έχουν την ικανότητα να αντιλαμβάνονται επερχόμενα καιρικά φαινόμενα και επερχόμενους σεισμούς. Με άλλα λόγια πολλά ζώα έχουν αναπτύξει δεξιότητες και ικανότητες οι οποίες μπορούν να χαρακτηρισθούν ως ανώτερες και τις οποίες ο άνθρωπος από μόνος του, χωρίς την βοήθεια εξωτερικών μέσων δεν θα μπορούσε να φτάσει ποτέ.

Η Διακύρηξη των Δικαιωμάτων των ζώων 

Άρθρo Πρώτο

Όλα τα ζώα γεννιούνται με ίσα δικαιώματα στη ζωή και στη δυνατότητα ύπαρξης.

Άρθρο Δεύτερο

1. Ο άνθρωπος οφείλει να σέβεται τη ζωή κάθε ζώου.

2. Ο άνθρωπος ανήκει στο ζωικό βασίλειο και δεν μπορεί να εξοντώνει ή να εκμεταλλεύεται τα άλλα είδη του ζωικού βασιλείου. Αντίθετα, οφείλει να χρησιμοποιεί τις γνώσεις για το καλό των ζώων.

3. Κάθε ζώο δικαιούται φροντίδας, προσοχής και προστασίας από τον άνθρωπο.

Άρθρο Τρίτο

1. Κανένα ζώο δεν πρέπει να υποβάλλεται σε κακομεταχείριση ή απάνθρωπη συμπεριφορά.

2. Αν η θανάτωση ενός ζώου θεωρηθεί υποχρεωτική πρέπει να γίνει στιγμιαία, ανώδυνα και χωρίς καμιά πρόκληση αγωνίας του ζώου.

Άρθρο Τέταρτο

1. Κάθε ζώο δικαιούται να ζήσει στο φυσικό του χώρο (γη, θάλασσα, αέρας) και να αναπαράγεται σύμφωνα με τους φυσικούς νόμους.

2. Η στέρηση ελευθερίας του ζώου ακόμη κι αν γίνεται για μορφωτικούς σκοπούς είναι αντίθετη προς τη διακήρυξη δικαιωμάτων αυτού.

Άρθρο Πέμπτο

1. Κάθε ζώο που από παράδοση θεωρείται κατοικίδιο δικαιούται να ζήσει με το ρυθμό και τις συνθήκες ζωής και ελευθερίας που αντιστοιχούν στο είδος του.

2. Η διαφοροποίηση αυτών των συνθηκών από τον άνθρωπο έχει σκοπούς κερδοσκοπικούς και είναι αντίθετη προς τη διακήρυξη.

Άρθρο Έκτο

1. Κάθε ζώο που αποτελεί σύντροφο του ανθρώπου έχει δικαίωμα διάρκειας ζωής ανάλογης με τη φυσική του μακροβιότητα.

2. Η εγκατάλειψη ενός ζώου θεωρείται πράξη απάνθρωπη και εξευτελιστική.

Άρθρο Έβδομο

Αναφορικά με τα ζώα που προσφέρουν τις υπηρεσίες τους στον άνθρωπο, η διάρκεια και η ένταση δουλειάς πρέπει να είναι σε λογικά πλαίσια, η διατροφή τους ικανοποιητική και η ανάπαυσή τους υποχρεωτική.

Άρθρο Όγδοο

1. Οποιοσδήποτε πειραματισμός πάνω στα ζώα, ιατρικός, επιστημονικός, κλπ. αντιτίθεται προς τα δικαιώματα των ζώων, εφόσον προκαλεί πόνο σωματικό ή ψυχικό.

2. Πρέπει να επιδιώκεται η αντικατάσταση του πειραματισμού πάνω στα ζώα από άλλες υπάρχουσες τεχνικές.

Άρθρο Ένατο

Τα ζώα που εκτρέφονται για τη διατροφή του ανθρώπου πρέπει να στεγάζονται, να τρέφονται, να μετακινούνται και να θανατώνονται χωρίς πρόκληση πόνου και αγωνίας.

Άρθρο Δέκατο

1. Απαγορεύεται η εκμετάλλευση των ζώων για τη διασκέδαση των ανθρώπων.

2. Η έκθεση ζώου και τα θεάματα που χρησιμοποιούν ζώα αποτελούν καταστρατήγηση της αξιοπρέπειας και του σεβασμού προς τη ζωή του ζώου.

Άρθρο Ενδέκατο

Κάθε πράξη που χωρίς λόγο προκαλεί θάνατο ζώου είναι βιοκτονία, είναι έγκλημα απέναντι στη ζωή.

Άρθρο Δωδέκατο

1. Κάθε πράξη που προκαλεί θάνατο μεγάλου αριθμού άγριων ζώων αποτελεί “γενοκτονία”, έγκλημα απέναντι στο είδος.

2. Η μόλυνση και οποιαδήποτε καταστροφή του φυσικού μας περιβάλλοντος οδηγούν στη γενοκτονία.

Άρθρο Δέκατο Τρίτο

1. Σεβασμός επιβάλλεται ακόμη και στο νεκρό ζώο.

2. Κάθε σκηνή βίας στην τηλεόραση και το σινεμά, με θύματα ζώα πρέπει να απαγορευτεί και μόνο οι σκηνές που έχουν σκοπό να ενημερώσουν για τα δικαιώματα των ζώων οφείλουν να προβάλλονται.

Άρθρο Δέκατο Τέταρτο

1. Οι οργανισμοί προστασίας και προάσπισης των ζώων πρέπει να αντιπροσωπεύονται από κάθε κυβέρνηση.

2. Τα δικαιώματα του ζώου πρέπει να κατοχυρωθούν από τους νόμους, όπως ακριβώς και τα δικαιώματα του ανθρώπου

Η παραπάνω διακήρυξη συντάχθηκε το 1978. Τόσα χρόνια μετά θα περίμενε κανείς πως οι άνθρωποι θα είχαν πνευματικά ωριμάσει αλλά και τεχνολογικά εξελιχτεί, τόσο ώστε τουλάχιστον μερικά από τα δικαιώματα των ζώων στην διακήρυξη να μην είχαν λόγο ύπαρξης, ακριβώς επειδή τα φαινόμενα καταπάτησης τους θα είχαν εκλείψει. Δυστυχώς όμως, όχι μόνον δεν έχουν εκλείψει τα φαινόμενα αυτά, αλλά σε κάποιες περιπτώσεις ίσως και να έχουν διογκωθεί. Η βασική όμως διαφορά του τότε με του τώρα είναι ότι τότε πολλές βαρβαρότητες εις βάρος των ζώων εύκολα μπορούσαν να αποσιωπηθούν λόγω των λιγοστών μέσων ενημέρωσης, ενώ τώρα με την ραγδαία εξάπλωση του διαδικτύου μπορεί κανείς αν το θελήσει, να ερευνήσει και πολύ εύκολα να ενημερωθεί για ό,τι συμβαίνει εις βάρος των ζώων.